Sosyal Medya Yargısı
Gün içerisinde birden fazla sosyal medyada vakit geçiriyoruz. Bu mecraları tek tek sıralamayacağım ancak özellikle üzerinde duracağım mecra Twitter olacaktır. Gündemdeki konulara gün içerisinde ara sıra hepimiz bir göz gezdiririz. Bazen gündemde maçlarla, takımlarla, oyuncularla ilgili hastaglar olur. Bazen de bir bakarsınız ki x kişisi tutuklansın diye milyonlara yakın tweet atılmıştır. Açıp bir bakarsınız acaba kimin tutuklanmasını bu kadar kişi istiyor diye. Ve genelde haklı bir istek olur bu. Yahut gündemde x kişisi için adalet istenir ya da sadece bir ad görürüz. Merak edip baktığımızda ya o kişinin linçlendiğini yahut övgüler yağdığını görürüz. Linçlere baktığımızda anonim yahut gerçek hesaplardan ağza alınmayacak ipe sapa gelmez hakaretlerin peşi sıra sıralandığını görürüz. Ayrıca belirtmekte fayda var ki bu ipe sapa gelmez hakaretleri gündemdeki bir konuya girip bakmadan da sadece akışımızda da denk gelmemiz çok olasıdır yani demem o ki hiçbir şekilde filtreleme olmadan ve hiçbir talebimiz olmadan bu hakaretlere maruz kalabiliyoruz. Konumuza dönecek olursak eğer insanların gündem oluşturarak adalet aradıklarını yani yargıyı harekete geçirmeye çalıştıklarını yahut birisinin tutuklanmasını istediğini yani yürütmeyi harekete geçirmek istediklerini görürüz. Bazen sadece istemekle kalmıyorlar, sosyal medya mahkemesi kurup yargılama yapabiliyorlar, cezasını belirleyebiliyorlar (filanca kişi işten atılsın), infaz edebiliyorlar yahut övgülerle kişiyi göklere çıkartıp hediyler sunabiliyorlar. Evet tüm bunları sosyal medya yapabiliyor. Adeta kuvvetler ayrılığına eklenen yeni bir erk gibi.
İşte bu sıraladığımız hususları mahkemelerimiz gibi senelerce değil sadece birkaç saat içerisinde gerçekleştirebiliyorlar. Gündem yaratmayı sosyal medya kullanıcıları eğer başabilirlerse artık mahkeme kurulmuş sayılacak gelen yorum ve tepkilere göre karar verilecektir. Dediğim gibi sadece birkaç saatlik bir zaman diliminde gerçekleşecek. Ne mi olacak? Mevzuu bahsin siz olduğunuzu düşünelim. İlk olarak gündem yaratıldı ve Twitter’ın gündeminde isminiz belirdi. Artık bu saatten sonra yaptığınız yahut yapmadığınız bir sebepten ötürü toplumun hedef tahtasındasınız. Evet yapmadığınız bir sebepten ötürü dahi mahkemece yargılanabilirsiniz. Bazen haberiniz olmadan çekilen bir birkaç saniyelik mimik hareketiniz dahi sizi toplumun hedef tahtasına koyabilir. Yani her an isminizi gündemde görebilirsiniz😊 . Artık sosyal medya mahkemesi sizin için kurulmuştur. Ulaşacağınız iki konum var. Ya çoğunluğun takdir ettiği, övgüler dizdiği konumda yer alacaksınız yahut toplum tarafından dışlanarak lince maruz kalacaksınız. Öyle iki zıt bir konumdur ki bu sizi yerleştirdikleri konum, hayatınız tümden birkaç saat içerisinde değişecektir. Bu konumlardan kurtulmanız da pek mümkün değildir açıkçası, derler ya ismi çıkmış 9'a inmez 8'e diye işte tam olarak bu söz minvalinde bir durumdur. Mahkeme sizi yargıladı diyelim, maalesef ki hukukumuzda yer alan Non Bis İn İdem (İki Defa Yargılanmama ve Cezalandırılmama) İlkesi sosyal medya hukukunda yer almıyor yani sizi canları her sıkıldığında gündem oluşturarak tekrar ve tekrar yargılayabilecekler.
Sözü uzatmadan linçlendiğinizi varsayalım, bu birkaç saatlik yargılama sonucunda cezanızın uygulayıcılarından tutun da en yakınınızdan en uzak çevrenize dahi bu yargılamadan birkaç saat içerisinde haberdar olacaklardır. Cezanız kesilecek ve infazınız sosyal medyada duyurulacaktır. Çok ağır bir linç ise toplumdaki bazı kesimler size ulaşmaya çalışıp gerek sövgü gerek fiziksel şiddete dahi varan tehditler savuracak yahut maalesef bunu gerçekleştireceklerdir. Adeta toplum tarafında şeytana dönüşecek, insanların nefret ve kinini kustuğu kişi olacaksınız. Geri kalan hayatınızda dahi bu kara leke üzerinizden kolay kolay silinmeyecek, onunla yaşamayı mecburen öğreneceksiniz.
Yahut çoğunluk tarafından övgüyle karşılandınız. Ne mutlu size ki hayatınız çok olumlu değişecektir. Çok basit bir gündem ve övgüler dahi olsa sizi mutlu etmeye yetecektir. Geniş çaplı bir gündem ve karşılığında övgüler ve kabuller ile birlikte adeta bir fenomen olacak; çevrenizdekiler, hiç tanımadığınız insanlar yanınıza gelip fotoğraf çekinmek isteyeceklerdir. Belki reklam filmlerinde dahi sizi oynatmak isteyenler olacaktır. Yani demem o ki toplum sizi kabul etmiş bağrına basmıştır, artık toplum tarafından kötülük görme ihtimaliniz azalmıştır.
Övgülerle elde edilen konumu bir tarafa bırakacak olursak eğer, hayatınızı bu kadar basit bir olaydan, yaptığınız hatta yapmadığınız bir sebepten ötürü, sadece birkaç saat içerisinde, sosyal medya kullanıcıları tarafından hayatınızı değiştirecek bir yargılamayı bizim hukukumuz, mahkemelerimiz engelleyebilir mi, önüne geçebilir mi?
Bu konu da diğer yazımın konusu olacaktır.